نوجواني دوران خوديابي
نوجواناني که در جوامع پيچيده زندگي مي کنند، بايد همانطور که به سن بزرگسالي ميرسند، با انتظارات اجتماعي متغير و متعارض در مورد نقش ها و رفتارهاي مناسب مواجه شوند.دستيابي به يک احساس پايدار از خود در جامعه ي در حال تغيير ممکن است دشوار باشد،با اين حال ، اين دقيقا همان چيزي است که نوجوانان نياز دارند بدست اورند تا در اجتماع کارکردي موثر داشته باشند.به عيارتي بهتر،اوبا مشکل خود شناسي روبرو است.نوجواني سني است که فرد بايد به مفهوم روشني از خود وعزت نفس دست يابد.
عزت نفس در حقيقت همان ارزشي است که هر فرد براي خود قايل است .و به قول معصوم (ع):
من کرمت عليه نفسه لم يهنها بالمعصيه
هر که براي خود ارزش قايل باشد ،آن را با معصيت آلوده نمي سازد.
مفهوم خود و عزت نفس نقش اساسي در سازگاري نوجوانان ايفا مي کنند
مولاي متقيان اميرالمومنين (ع) فرمودند :
معرفة النفس انفع المعارف
شناخت خود ،سودمندترين شناخت ها است
در شکل گيري عزت نفس نقش والدين بسيار مهم مي باشد .تحقيقات نشان مي دهد نوجوانان با عزت نفس بالا ، والديني با عزت نفس بالا دارند.عزت نفس در رابطه والدين و فرزند از اين جا ناشي ميشود که اگر محدوديتي قايل مي شوند علتش را توضيح مي دهند ، خواستار تابعيت بي چون و چرا نيستند.،با فرزندان خود صميمي اند و آنها را براي انجام فعاليتهاي فوق برنامه تشويق ميکنندنوجوان پس از طي اين مرحله و دست يابي به عزت نفس مناسب ، به تدريج به هويتي مستقل دست مي يابد.
هويت ،يعني احساس پايداري که فرد از خود دارد.يعني عليرغم تغيير افکار ،رفتار و احساسا ت ،برداشت فرد از خود ، همواره ثا بت بماند و بايد با نگرشي که ديگران نسبت به او دارند همخواني داشته باشد. در حقيقت هويت، جوهره ي اصلي انسان است که در تغييرات، تقزيبا دست نخورده باقي مي ماند.
مولا اميرالمومنين (ع) مي فرمايند
في تقلب الاحوال عُلُُُُم جواهر الرجال
در دگرگوني شرايط است که جوهره ي انسان شناخته مي شود
ريشه هاي شکل گيري هويت ، از تجربيات و الگوگيري هاي زمان کودکي نشات ميگيرد و تا کهنسالي ادامه مي يابد.
نوجواني دوره اي است که فرد خود را مي يابد ، و درباره موضوعاتي چون نقش خود در جهان هستي فکر مي کند . به همين جهت بعضي مواقع سر در گم مي شود و احساس مي کند زندگي رويدادي است که بر او تحميل شده و چون احساس مي کند اختياري براي تثبيت هويت خود ندارد،خود و آنچه متعلق به خود است را رها مي کند..
موفقيت در کسب يک هويت پايدار وابسته به بلوغ بدني وجنسي ، شايستگي تفکر صحيح و پايداري در مقابل هيجانات است . علاوه بر اين ، ازادي از تاثيرات محدودکننده والدين و همسالان تا حدودي که به نوجوان لطمه نزند ضروري است که احتمال ميرود در اواخر نوجواني اين وضعيت مهيا شود.
از نظر اريکسون فردي نسبت به هويت خود احساس امنيت واطمينان دارد ، قادر است در يک رابطه ي دوجانبه ي واقعي شرکت کند.
از نظر بعضي روانشناسان کسي در کسب هويت موفق است که بتواند نسبت به يک هدف شغلي يا مکتب سياسي و نيز به لحاظ شخصيتي احساس تعهد کند.
حاکميت مذهب در جامعه نقش بسيار مهمي در دفع بحران هويت دارد . در جوامعي که مذهب وجود ندارد و يا مذهب در اولويتهاي آخر زندگي روزمره قرار ميگيرد ، نوجوانان با بحران هاي بسيار شديدي روبرو مي شوند .زيرا مذهب به مهمترين و اساسي ترين سوالات نوجوان مثل (( از کجا آمده ام ،چه بايد بکنم ،و...)) پاسخ مي دهد.
در مقابل گاهي نوجوان دچار هويت منفي ميشود ،هويت منفي به مفهوم خودي اشارت دارد که به کلي متضاد با حاکميت ارزش هاي والدين يا جامعه است .
هويت منفي اغلب در شزايطي به وجود مي آيد که والد ين يا جامعه از موفقيتهاي انفرادي شخص حمايت ناچيزي مي کنند .در اين حال اغلب از برچسب هايي چون بزهکار ،بي عرضه براي شناساندن و توصيف اين افراد استفاده مي شود .اين نوجوانان بدون توجه به الگوهاي مثبت و ارزشهاي اجتماعي ،با الگوهاي منفي همانند سازي مي کنند
بسياري ازلباس پوشيدن ها ،آرايشهاورفتارهايي که امروز در کشورمان شاهد هستيم ،با عرف ملي ومذهبي مان بسيار متفاوت است .
ونشانگر اين است که،دراکثر مواقع،آنان از هويت مذهبي وملي جامعه اي که در آن زندگي مي کنند فاصله گرفته اند.
به جاست که براي ازبين بردن اين مشکل آموزش هاي لازم به نوجوانان و خانواده هاي آنها داده شود .زمينه ي آشنايي نو جوانان با هويت هاي مذهبي وملي افتخار آميز مان از طريق رسانه و مدرسه مهيا گردد.
البته نبايد فراموش کرد که بحرانهاي روحي اين دوره واقعيتي انکار نا پذيرند که اگر با آنها درست برخورد شود،با گذشت زمان مرتفع
مي شود.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر